Być mężczyzną

(137 -maj -czerwiec2005)

z cyklu "Siedem rad"

Sentencje ojców

Rebe Mada

Pirke Awot czyli Sentencje Ojców to jeden z traktatów Talmudu. Gromadzi on syntetycznie ujęte zasady etyczne judaizmu podane w formie mądrościowych pouczeń. Według Pirke Awot kochać bliźniego to nie tyle coś do niego czuć, ile wyjść ku niemu z konkretnym działaniem w zależności od jego aktualnej sytuacji. Spróbujmy więc znaleźć siedem rad dla siebie:

  1. „Antigonos, przywódca z Socho, otrzymał [naukę] od Szimona Sprawiedliwego. On nauczał: Nie bądźcie jak słudzy, którzy służą swemu Panu licząc na nagrodę, ale bądźcie jak słudzy, którzy służą swojemu panu bez oglądania się na nagrodę. I niech będzie w was bojaźń przed niebem.” Pochylając się nad tą radą dobrze jest mieć przed oczyma obraz Boga, który jest Bogiem wyzwalającym człowieka związanym z nim przymierzem. Ten Bóg nie traktuje swojego Ludu jako lud niewolników, ale jest to Jego lud kapłański, święte zgromadzenie. I ten lud zaproszony jest aby odpowiadać na Bożą miłość swoja miłością, która wyraża się min w bezinteresownej służbie Bożej. Ojcowie zachęcają aby uczeń starał się oczyszczać swoja motywację służby Bogu, aby stawała się ona coraz bardziej odpowiedzią ludzkiej miłości na Bożą miłość.
  2. „Jose ben Jochanan, przywódca z Jerozolimy, uczył: Niech drzwi twojego domu będą szeroko otwarte i niech ubodzy należą do twoich domowników.” Myślę, że ta rada nie potrzebuje wyjaśnienia.
  3. „Nie rozmawiaj zbyt dużo z kobietą. Ani z własnążoną, ani tym bardziej z żona innego. Gdyż nauczali mędrcy: Każdy, kto rozmawia zbyt dużo z kobietą - ściąga na siebie zło, za­niedbuje studiowanie Tory, a w końcu odziedziczy Gehennę”. Ta rada może szokować, zwłaszcza czytelniczki. Ale popatrzmy na to zdanie z innej strony. Mędrcy wzywają aby człowiek miał właściwe priorytety, aby nie kierował się tylko tym co przyjemne, aby raczej poświęcał swój czas na sprawy, które są najważniej­sze. W tradycji biblijnej żadna komunikacja nie może przesłaniać relacji z Bogiem. Ojcowie doskonale wiedzą, że mężczyzna może wiele czasu poświecić na przebywanie w towarzystwie kobiety i jest to bardzo przyjemne. Ale nie wolno zapominać o tym co się należy Bogu od człowieka. Bardzo ważna jest też przestroga przed rozmowami z cudzymi żonami. Dzisiaj w dobie szerokich możliwości komunikacji niestety łatwo można znaleźć sobie oso­bę, która zastąpi tę jedyną ślubowaną. Bo przecież e-listem lub SMS-em łatwiej się porozumiewać niż twarzą w twarz.
  4. „Nataj Haarbeli uczył: Oddal się od złego sąsiada; nie zaprzy­jaźniaj się ze złym człowiekiem i nie upadaj na duchu z powo­du ciosów losu”. W relacjach z ludźmi zalecana jest więc ostroż­ność. Ktoś, kto żyje bez Prawa Bożego jest naprawdę duchowo niebezpieczny. Myślę, że rabini doskonale obserwowali życie i wiedzieli jak łatwo zły zwyczaj lub postawa mogą być przeno­szone na innych. Potrzeba więc trochę zdecydowania i odwagi, aby poznając człowieka wycofać się z relacji, gdy odkryjemy prawdziwe oblicze drugiej osoby.
  5. „Hilel i Szamaj otrzymali naukę od nich. Hilel uczył: Bądź jak jeden z uczniów Aarona - kochaj pokój i podążaj za pokojem, kochaj ludzi i przybliżaj ich do Tory”. Według tradycji żydowskiej Aaron był człowiekiem, który godził ludzi skłóconych ze sobą. Był tym, który umiał pójść do kłócących i podając się za reprezentanta drugiej strony proponować pojednanie. Myślę też, że znakiem największej miłości do człowieka jest przyprowadzenie go do Boga. Pokazać człowiekowi Boga Biblii i odkryć przed nim piękno Ewangelii, to największa miłość jaką możemy okazać braciom.
  6. „Szamaj uczył: Uczyń swoją naukę Tory ustalona praktyką, mów trochę, a czyń wiele. I przyjmuj każdego człowieka z pogodnym obliczem.” I znowu samo życie. W społeczeństwie, które uwielbia dyskusje, polemiki i jałowe rozmowy zastosowanie rady mów trochę a czyń wiele staje się pierwszorzędną potrzebą. Przyjąć człowieka z pogodnym obliczem to pokazać mu że nie jest intruzem, że spotkanie z nim jest też czymś ważnym.
  7. „Raban Gamliel: Wybierz sobie nauczyciela, a pozbędziesz się wątpliwości”. Nie jest dobrze studiować się i uczyć samemu. Ten kto ma swojego nauczyciela, nie czyni się wyrocznią we wszystkich sprawach. Jak dobrze czasami zamiast poszukiwać samodzielnie w przeróżnych pozycjach książkowych sięgnąć do orzeczeń soborowych albo do katechizmu aby rozwiązać wątpliwość.