W chorobie

(168 -listopad -grudzień2009)

z cyklu "Skarbnica Kościoła"

Zjazdy gnieźnieńskie

Marta Dalgiewicz

„Rodzina nadzieją Europy” – to hasło kolejnego, ósmego już Zjazdu Gnieźnieńskiego. Odbędzie się on między 12 a 14 marca 2010 r. w Gnieźnie. 

–  Pragniemy pokazać, że kwestia małżeństwa i rodziny jest kluczowa dla przyszłości Europy, a właściwe myślenie o małżeństwie i rodzinie ma szerokie konsekwencje dla myślenia o Kościele, polityce, Europie – wyjaśnia Marcin Przeciszewski, jeden z organizatorów zjazdu. Jak przekonuje, w Europie potrzeba szerokiej debaty o tym, czym jest rodzina i jaka jest jej przyszłość. Coraz bardziej dostrzegalny jest bowiem kryzys rodziny. Przejawia się on zarówno w kwestionowaniu samej definicji małżeństwa jako trwałego związku mężczyzny i kobiety, którego celem jest przyjęcie potomstwa, ale i poprzez rozpad związków, niechęć do posiadania dzieci i coraz bardziej powszechne zjawisko życia w pojedynkę, samotności.

Do dyskusji podczas VIII Zjazdu Gnieźnieńskiego zaproszeni zostali wybitni specjaliści z całego świata, politycy, ludzie kultury i ekonomiści, a także przedstawiciele Kościołów i religii. „Wychodzimy z założenia, że kryzys rodziny jest tak silny, że aby go przezwyciężyć, niezbędne jest wspólne działanie nie tylko poszczególnych Kościołów, ale wręcz sojusz trzech religii monoteistycznych, dla których – niezależnie od wszelkich różnic - rodzina zawsze była priorytetem” – czytamy na stronie internetowej Zjazdu. Organizatorzy zapraszają również wszystkie ruchy, wspólnoty religijne i stowarzyszenia, które służą rodzinie, a także same rodziny.

I Zjazd Gnieźnieński  odbył się w marcu 1000 r., kiedy do Gniezna, do grobu św. Wojciecha przybył, zaprzyjaźniony wcześniej z tym biskupem-męczennikiem, cesarz Otton III. Zjazd ten oznaczał przyjęcie Polski do grona państw europejskich. Nałożenie diademu na głowę Bolesława Chrobrego i wręczenie mu włóczni św. Maurycego przez cesarza interpretowane jest jako początek niepodległości i suwerenności państwa polskiego. Wydarzenie to miało zarazem charakter synodu kościelnego. Z cesarzem przybyli kardynałowie z papieskim wysłannikiem na czele. Ogłoszono powstanie pierwszej na ziemiach polskich metropolii ze stolicą w Gnieźnie oraz trzech podlegających jej biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Zjazd ten – poprzez erygowanie metropolii – oznaczał utworzenie samodzielnej, zależnej jedynie od Rzymu, administracji kościelnej na ziemiach polskich.

W tysięczną rocznicę śmierci św. Wojciecha odbył się 3 czerwca 1997 r. II Zjazd Gnieźnieński. Jego inicjatorem był metropolita gnieźnieński abp. Henryk Muszyński. Ojciec Święty Jan Paweł II, który przybył wówczas do Ojczyzny, podkreślał, że “nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha!”. Papież nazwał świętego Wojciecha "symbolem duchowej jedności Europy". Podkreślił, że jego świadectwo jest nieprzemijające, gdyż cechuje je przede wszystkim umiejętność harmonijnego łączenia różnych kultur.

Kolejny Zjazd Gnieźnieński miał miejsce w roku Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa. 12 marca 2000 roku u grobu św. Wojciecha miało miejsce ekumeniczne nabożeństwo połączone z wzajemnym wyznaniem win trzech tradycji chrześcijańskich: katolicyzmu, prawosławia i luteranizmu.

IV Zjazd Gnieźnieński odbył się 15 i 16 marca 2003 roku. Zjazdowi – w którym wzięło udział ponad 600 osób z ponad 200 miejscowości i 80 ruchów - towarzyszyło hasło: „Quo vadis Europo?”. Warto zaznaczyć, że za organizację zjazdu odpowiadało powołane rok wcześniej Forum Świętego Wojciecha. Powstało ono z inicjatywy kilkunastu polskich ruchów i stowarzyszeń chrześcijańskich celem stworzenia płaszczyzny debaty na temat chrześcijańskiej odpowiedzialności w jednoczącej się Europie. Forum Świętego Wojciecha zajęło się przygotowaniem także kolejnych spotkań.  

"Europa Ducha" - to tytuł V Zjazdu Gnieźnieńskiego, na którym w marcu 2004 roku, u grobu św. Wojciecha, patrona jedności europejskiej, przedstawiciele laikatu z Polski i krajów sąsiednich poznawali współczesne „drogi Ducha”, dla coraz bardziej integrującej się Europy.

VI Zjazd Gnieńieński odbył się w dniach 16-18 września 2005 roku. Jego hasłem było: "Europa dialogu. Być chrześcijaninem w pluralistycznej Europie". Kilkuset liderów ok. 200 ruchów i organizacji religijnych ze Wschodu i Zachodu przez trzy dni zastanawiało się, w jaki sposób chrześcijanie powinni prowadzić dialog z jednoczącą się Europą. Zjazd ten miał charakter ekumeniczny, bo – jak wyjaśniali organizatorzy – „nie sposób mówić o dziedzictwie europejskim bez odwołania do wkładu muzułmanów i żydów. Trudno też myśleć o zachowaniu duchowego oblicza Europy, nie apelując o wspólną troskę trzech religii monoteistycznych”.

Kolejny zjazd odbył się w dniach 15-17 czerwca 2007. Jego tematem przewodnim była refleksja nad różnorodnymi formami realizacji człowieczeństwa: w rodzinie, wspólnocie kościelnej, społeczeństwie obywatelskim i w życiu państwowym. "Człowiek drogą Europy. Jak czynić nasz świat bardziej ludzkim?" – to hasło, które przyświecało temu spotkaniu.